Co to jest budownictwo pasywne?
Budownictwo pasywne jest nastawione na osiągnięcie najwyższej efektywności energetycznej. Celem jest maksymalne zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania.
W takich budynkach jest ono bardzo niskie. Głównym źródłem ciepła jest wentylacja nawiewno - wywiewna z odzyskiem ciepła. Budynek pasywny nie potrzebuje tradycyjnego ogrzewania opartego na spalaniu paliw (gaz, węgiel, drewno, olej), gdyż ciepło pochodzące z wentylacji mechanicznej utrzymywane w szczelnej i zaizolowanej obudowie jest wystarczające do wytworzenia komfortowego klimatu zimą, jak i latem. Życie bez kłopotów energetycznych to najwyższy komfort. Obecnie jednak rezygnuje się z funkcji grzewczej wentylacji z powodu nadmiernego przesuszania powietrza i ma ona głównie służyć do wymiany powietrza z odzyskiem. Dostarczanie ciepła odbywa się za pośrednictwem innego źródła ciepła.
Roczne zużycie energii na potrzeby ogrzewania zredukowane jest do wartości mniejszej niż 15 kWh/m²rok.
W porównaniu z budynkami istniejącymi jest to 93% oszczędności. Inaczej mówiąc, aby ogrzać 1 m² budynku pasywnego potrzeba żarówki o mocy 10 W. Człowiek może dogrzać 10 m² powierzchni swoim ciepłem gdyż emituje 100 W.
Aby ogrzać dom mający zapotrzebowanie na energię do ogrzewania 15 kWh/m²rok potrzebujemy:
→ 1,5 l oleju/m²rok, lub
→ 1,5 m³ gazu/m²rok, lub
→ 5 kWh prądu z pomy ciepła
Koszty utrzymania dla budynku
100 m² 150 l oleju x 4zł = 600 zł na rok - III miejsce
150 m³ gazu x 2,5 zł = 375 zł na rok - II miejsce
500 kWh x 0,6 zł = 300 zł na rok - I miejsce
Budynek pasywny jest niemal zeroenergetyczny.
Aby powstał budynek zeroenergetyczny, najpierw musi on spełniać wszystkie wymogi budynku pasywnego, a dodatkowo są w nim zainstalowane źródła energii odnawialnej dla np. ogrzewania ciepłej wody lub ogrzewania i chłodzenia: słoneczne kolektory, pompa ciepła, ogniwa fotowoltaiczne PV, przydomowe elektrownie wiatrowe.
Budownictwo pasywne w Polsce i Europie
Historia budownictwa pasywnego w Europie sięga lat siedemdziesiątych podczas kryzysu paliwowego. W 1988 dr Wolfgang Feist, wspólnie z pracownikami Instytutu Mieszkalnictwa i Środowiska opracował pierwsze założenia do budynku pasywnego.
Pierwszy projekt budynku pasywnego powstał na początku lat dziewięćdziesiątych w Darmstadt w Niemczech.
Pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej budynek pasywny z niezbędnymi certyfikatami Instytutu Domów Pasywnych w Darmstadt powstał w 2006 r. w Smolcu pod Wrocławiem.
3 lutego 2011 roku w Słomnikach w woj. małopolskim uroczyście otwarto pierwszą w Polsce halę sportową wybudowaną w technologii budynku pasywnego.
A obok filmik z przykładem jednego z domów pasywnych na Litwie - domownicy opowiadają o tym jak mieszkają :)
Zasady budowania
Aby budynek spełniał standardy pasywne musi być budowany ściśle według określonych zasad:
Plan architektoniczny
- duża zwartość budynku tzn. prosta bryła, jak najmniejsza powierzchnia ścian stykająca się z powietrzem zewnętrznym, otwarta strona południowa tzn. duża powierzchnia okien w celu zwiększenia zysków od słońca zimą.
Doskonała izolacyjność cieplna przegród
- ściany, co najmniej 30 cm izolacji, dach - 30 cm izolacji, podłoga - na płycie fundamentowej z 30 cm izolacją
Wykonanie bez mostków termicznych
- tzn. miejsc, którymi ucieka ciepło. Są to najczęściej ościeża i nadproża okien, drzwi, połączenia dachu ze ścianami zewnętrznymi, połączenia ścian zewnętrznych ze stropami, z wieńcami, z fundamentem, narożniki wypukłe i wklęsłe.
Odpowiednie okna
- profil ramy min. 5 komorowy, szyby zespolone, dwukomorowe (3 szyby), ciepła ramka, montaż szczelny bez mostków cieplnych w izolacji
Odpowiednia szczelność powietrzna budynku
- Test szczelności n50 <= 0,6 wymiany na godzinę
Główne źródło ciepła
- wentylacja wymuszona nawiewno - wywiewna z odzyskiem ciepła - rekuperacja
Ogrzewanie
- GWC - gruntowy wymiennik ciepła jako zwiększenie sprawności odzysku ciepła (min. 75%) powietrza wentylacyjnego. W wykopie na głębokości ok 1,5 m poniżej poziomu terenu kładzie się przewody o średnicy ok. 200 mm przez które przepływa przefiltrowane świeże powietrze. Można też zastosować rury z cyrkulującym wodnym roztworem glikolu na głębokości jednego metra.
- Możliwe zastosowanie dodatkowego źródła ciepła - alternatywnie piec gazowy kondensacyjny, piec na biomasę, pompa ciepła. Możliwe posiadanie kominka pod warunkiem, że powietrze do spalania będzie doprowadzone z zewnątrz.
- Jako alternatywne źródło ciepła do przygotowania ciepłej wody można zastosować kolektory słoneczne, pompę ciepła powietrzną.
Ochrona przeciwsłoneczna latem
- zastosowanie daszków nad otworami okiennymi, żaluzji, rolet, markiz.